Jessica and her verbal Dyspraxia
Wat is verbale ontwikkelingsdyspraxie?
Een verbale ontwikkelingsdyspraxie (VOD), ook wel spraak-ontwikkelingsdyspraxie (SOD) genoemd, is een (uit)spraakstoornis en deze valt onder een taalontwikkelingsstoornis (TOS). Het is een spraakstoornis, die met beweging te maken heeft: De mond wil zich niet goed bewegen. Verbale dyspraxie is een aangeboren aandoening en is niet zichtbaar, waardoor de diagnose relatief laat wordt vastgesteld. Het blijft onopgemerkt, omdat kinderen vaak worden aangezien voor late praters.
Kenmerken van verbale dyspraxie
- Als baby weinig of niet gebrabbeld.
- Het spreken komt meestal laat op gang.
- Bepaalde klanken of woorden worden de ene keer goed gezegd, maar de andere keer vervormd, vervangen of weggelaten.
- Hetzelfde woord kan op verschillende manieren worden uitgesproken (bv. 'a e oe', 'panoek' en 'poek' voor pannenkoek).
- Hoe langer de woorden, hoe meer fouten er worden gemaakt.
- Moeite hebben met het programmeren, coördineren en controleren van de spraakbeweging (tong, lippen en kaken).
- Klankovergangen verlopen moeizaam. Je kind zoekt naar de juiste mondbeweging en ondervindt problemen bij het nazeggen van woorden.
- Je kind is moeilijk tot niet verstaanbaar.
- Spontane, geautomatiseerde uitingen kunnen wel foutloos worden uitgesproken (bv. tellen tot 10 of liedjes zingen).
- Verstoorde intonatie: te hard, monotoon.
Behandeling
Mocht je het vermoeden hebben dat je kind verbale dyspraxie (VOD) of een taalontwikkelingsstoornis (TOS) zou kunnen hebben? Dan kun je het beste hiervoor een doorverwijzing krijgen voor een audiologisch centrum. Hun kunnen je kind onderzoeken of het VOD/ TOS heeft. Als je je zorgen maakt dat de taalontwikkeling van je kind niet goed gaat, dan kun je ook beginnen met logopedie. Het beste is het om hier zo vroeg mogelijk mee te beginnen, omdat jonge kinderen beter de taal leren. Als het kind ouder wordt, kan dat moeilijker worden. Maar logopediste kunnen ook oudere kinderen helpen.
Als je alleen een vermoeden hebt en het kind onder de 4 jaar is, kun je ook naar de taaltrein. Dit is de vroegbehandeling en speciaal voor kinderen met TOS of een vermoeden van. Bij de vroegbehandeling wordt gewerkt aan de taal- en spraakontwikkeling. Eventueel kan het kind vanaf groep 1 het regulier onderwijs volgen of gaat het kind naar groep 1 van het cluster 2 onderwijs. Cluster-2 onderwijs is speciaal voor kinderen en jongeren die doof, slechthorend of een taalontwikkelingsstoornis hebben. Ook kan het kind op het regulier onderwijs gebruik maken van een ambulante begeleider.
Meer weten?
Er bestaan verschillende organisaties die kinderen en jongeren met een taalontwikkelingsstoornis ondersteunen:
- Kentalis: gevestigd in Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Holland en Noord-Brabant.
- VierTaal: gevestigd in Noord-Holland, Zuid-Holland en Flevoland.
- Auris: gevestigd in Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht, Noord-Brabant en Zeeland.
- NSDSK: gevestigd in Noord-Holland.
- Vitus Zuid: gevestigd in heel Limburg en Zuidoost-Brabant.
Ook bestaan er meerdere Websites en Instagram accounts die meer over TOS vertellen. Die zijn zeker ook een kijkje waard :)